E01719: Martyrdom of *Elianos (martyr of Aman, S00889), surviving only in Georgian, narrates the martyrdom of the saint during Diocletian's persecutions. Translated in or before the 8th c. from the Greek or Syriac original.

Martyrdom of Elianos

Summary:

The emperor Diocletian sent a certain ruler called Maximos to the Arab city of Amman. Soon after his arrival, a mutiny broke out due to poor living conditions and lack of food. Through Maximos' order, all the noblemen of the city were thrown into prison. The prisoners were willingly joined by a certain Christian young man Elianos, a local weaver. There he openly preached Christianity to the prisoners. Some time later, Maximos commissioned the erection of a statue of the god Kronos in the city centre for the purpose of veneration. He brought the prisoners out to the statue, who being pagans, begged the ruler for mercy and in exchange for freedom, joined Maximos in the festivity. Only Elianos refused to venerate the idol and openly mocked the pagan religion. As a result, he was severely beaten and tortured. He was thrown back into prison. The next day he was brought back to the judge's presence. The latter realised that through torture, he merely fortified Elianos in faith. Finally it was ordered that he be burned at the stake. The soldiers took Elianos outside the city, where they encountered a woman who was carrying some wood. They forcibly took the wood from her in order to kindle the fire with it. Elianos consoled the distressed woman and gave her some money to buy food for her children. Then he took all the wood himself and carried it to the place of the burning. They went beyond the walls of the city and reached a small garden, near the city walls and close to a certain palace.

დაიწერა ჯუარი და კადნიერად შევიდა იგი ცეცხლსა მას და შეჰვედრა სული თჳსი ჴელთა დამბადებლისა თჳსისათა. ხოლო გუამი მისი პატიოსანი არა დაიწუა, არცა დაიჴსნა სიტყჳსა მისებრ მსაჯულისა, არამედ გამოიჴურვა და ოფროჲს ოქროჲსა განწმდნა და გამოგჳჩნდა ჩუენ, ყოველთა მონათა ქრისტჱსთა, რომელნი შეუდეგით მას ჟამსა. ვითარცა მწუხრი იყო, მოვედით იდუმალ და წარვიღეთ და შთავდევით იგი ზეწარსა წმიდასა. და ვითარცა წარვიღეთ ზეწარსა წმიდასა წარგაგრნილი მთასა მას, რომელი იყო მახლობლად, რომელ არს აღმოსავლით ქალაქსა, და მოვთხარეთ შიგნის-შიგანსა ქუაბსა, რამეთუ იყო გარეშე მისა ქუაბსა ორი სხუაჲ შესავალი, და მუნვე დავდევით გუამი იგი პატიოსანი წმიდისა მოწამისა ელიანოსისი ძლევაშემოსილისაჲ. და მივაგორეთ ლოდი დიდი კარსა მას ქუაბისა შესავალსა, რაჲთა გუექმნეს ჩუენ მეოხ წინაშე ქრისტჱს ღმრთისა ჩუენისა, მონათა მისთა, რამეთუ წინაშე ღმრთისა აქუს მას კადნიერებაჲ და მეოხ არს მარადის სულთა ჩუენთათჳს აწ და უკუნისადმდე.

აღესრულა წმიდაჲ მოწამჱ ელიანოს კეთილთა აღსარებითა და სრულითა სარწმუნოებითა მივიდა წინაშე ქრისტჱსა თთუესა ნოენბერსა ოცდარვასა. და ოდეს აღუშჱნეს მას ტაძარი სალოცველი და მას შინა დაჰკრძალნეს გუამი მისი, განეწესა საჴსენებელი მისისაჲ აგჳსტოსსა ათსა...

'He crossed himself and boldly entered the fire. And with his own hands he handed over his soul to his creator. But his body did not burn, and did not decompose, as the judge had said. Instead like gold, it was tempered and polished and manifested to all us, Christ's servants, who were there at that time. When the night fell, we returned furtively, we took and wrapped him in clean linen. We took him thus, wrapped into clean linen, to a nearby mountain, to the east of the city. We dug into a cave, which had two other entrances, and we deposited there the blessed body of the holy and glorious martyr Elianos. We rolled a large stone to the entrance of the cave. May he be pray for us in the presence of Christ, our God, for his servants, for he is bold in front of God and is the intercessor for our souls, now and for ever.

Holy Elianos died in good confession and in full faith. He presented himself to Christ on 28 November. When they built a church for him and buried his body in front of the church, they also instituted his commemoration on 10 August ...'

Text: Kekelidze 1947, 27-37. Translation: N. Aleksidze.